http://www.youtube.com/watch?v=bUwrcHX0poo
Op woensdag 18 mei kregen we bezoek van 23 eerstejaars studenten Interieurarchitectuur. Nadat zij hun ontwerpen – geïnspireerd door de voorstelling ZOUT – aan Conny Janssen presenteerden, gingen ze onder leiding van danser Martijn Kappers de dansstudio in voor een intensieve dansworkshop. Hieronder een interview met initiatiefnemer Bas Kortmann.
Interieurarchitectuur & dans: Niet bepaald een voor de hand liggende combinatie. Leg eens uit: Hoe ben je bij Conny Janssen Danst terechtgekomen?

Ik ben voor Conny’s dansers gevallen tijdens een van de Brand New avonden. Wat een geweldige mensen en wat een fijn idee: jonge choreografen die werken met die topdansers. Tijdens die avond heb ik Conny voor het eerst even kort aangesproken en was direct onder de indruk van haar energie, haar passie. Ik had direct het gevoel dat ik heel graag eens met haar zou willen spreken en werken. Zelf heb ik op de Design Academy in Eindhoven ooit drama en bewegingslessen gekregen. Dat was als ontwerper gek, maar het gaf enorm veel inzicht in ritme, vorm, ruimte en niet te vergeten tijd! Daarna heb ik met mijn theatergroep Powerboat en danser/choreograaf Johan Greben hadden we workshops georganiseerd waarbij ontwerpers en acteurs improviseerden. De relatie tussen het lichaam en de ruimte is voor daarmee tastbaarder geworden. Maar ook werkbaarder en je hebt toegang tot het gevoel van ruimte, de kracht en beperkingen ervan. De overeenkomsten zijn veel groter dan de verschillen. Het was een lang gekoesterde wens om mijn studenten van de Willem de Kooning Academie dit ook te laten ervaren. Hen te laten kijken en voelen op een andere manier, met het lichaam als materiaal. Het ruimtelijk onderzoek dat zij doen door sculpturen te maken van een continue lijn zonder begin of einde, was eigenlijk een choreografie. Als jullie dansers die toch eens zouden kunnen dansen! Het leek me zo fantastisch om met Conny te kijken naar de vormen en dan met haar een ruimte- en dans-dialoog aan te gaan.

Op 18 mei jl. was het dan zover. Met 23 eerstejaars studenten Interieurarchitectuur kwam je naar onze studio voor een speciale workshop door danser Martijn Kappers. Hoe zag de middag er ongeveer uit?

Eerst heeft Conny vertelt over haar manier van werken, haar fascinaties, haar drang en werklust en dat het je niet komt aanwaaien. Ze vertelde over het ontstaansproces van ZOUT en hoe ze met dansers werkt. Maar ook vertelde Conny dat ze dans eet, drinkt, slaapt en leeft, maar dat ze het enorm mist om actieve danser te zijn, keihard te trainen en dat gevoel in haar lichaam te voelen. De studenten stelden vragen, over haar werkwijze, maar ook over wat ze als danser nodig had of wat ze het meeste zou missen als ze niet meer kon dansen. Dit waren goede vragen, omdat de studenten een huis ontwerpen voor een verlamde danser, waarbij het huis de sensatie van dans kan veroorzaken. Ook Martijn kon de studenten veel vertellen. Hij gaf het voorbeeld van het ‘tegen je impulsen ingaan’, op het moment dat hij een beetje vast zat in zijn onderzoek. Dat raakte bij een aantal studenten zeker een snaar.
Vervolgens zijn we op kousenvoeten de studio ingegaan. Daar nam Martijn het stokje over. Hij deed de warming up en liet de studenten door de ruimte lopen. Martijn liet hen de vloer voelen. Elk raakpunt bewust te voelen. Na deze oefening gaf hij de opdracht om de studio over te steken, gebruik makend van 2, 3 of 4 raakpunten. De studenten konden zich op specifieke punten in de ruimte richten om zo richting te geven aan hun beweging.
Conny en Martijn deden na deze individuele bewegingsopdrachten een duet. Ze lieten zien dat je ook op elkaar kan reageren, elkaar kan sturen, volgen en uitdagen. De duetten die de studenten daarna improviseerden waren veel gerichter en onderzoekender.
Als afsluiting vroegen we aan Martijn om een van de meegebrachte sculpturen uit te kiezen op basis hiervan te improviseren. Dit was onverwacht en heel spannend, maar hij deed het en het was prachtig! Conny merkte op dat de vorm hem verleidde tot andere bewegingen dan die ze van hem kende. De student die de vorm had gemaakt, was enorm trots en blij dat Martijn dit wilde doen.

Hoe hebben de studenten de workshop ervaren?

Alle 23 studenten vonden het unaniem geweldig! Ze hebben kennis opgedaan over dansers en het onstaansproces van een voorstelling. Ze hebben paralellen getrokken met hun eigen ontwerpproces. Ze hebben het gevoel dat ze met een andere blik hebben gekeken en dat ze iets hebben gedaan wat ze nog nooit eerder hadden meegemaakt. Naast de ervaring van de bewegingsopdrachten, vonden ze het ook erg spannend om die samen te doen. Elkaar in een dansstudio te zien en met elkaar in duo’s te bewegen. Dit doet ook heel veel met de onderlinge band in de groep.

Ik kan me zo voorstellen dat niet iedereen gewend was om te dansen. Wat vonden de studenten het leukst en waren er dingen waar ze moeite mee hadden?

Zelfs de studenten met ervaring in dans vonden dit heel speciaal en bijzonder. Er werd veel gelachen en gepraat en dat waren vooral de zenuwen. Het moeilijkste was dus misschien de concentratie en de focus, maar dat was niet makkelijk bij zo iets bijzonders, zo kort en snel. Dit zou ook prima een dag of zelfs een week kunnen. Dan valt de eerste spanning snel weg en kunnen ze zich nog meer bewust worden. De duetten vonden ze het leukst om te doen, maar ze waren het meest onder de indruk van Martijns improvisatie. Dit was een onvergetelijke dag voor hen.

In hoeverre vind jij het van belang dat studenten een dergelijke ervaring meemaken gedurende hun studie interieurarchitectuur en is het iets dat je structureel zou willen opnemen in het curriculum?

Deze middag was uniek en ongelofelijk belangrijk. Maar het is nog maar een begin. Ik denk dat het essentieel is om deze ervaring binnen de academie te introduceren, omdat niets duidelijker de relatie tussen jou en je omgeving laat ervaren. Ik zie voornamelijk de paralellen tussen choreografie, beweging, dans, en interieurachitectuur of ontwerpen. Het gaat over compositie, snelheid, letterlijke of figuurlijke beweging, maar vooral ook over vervoering, confrontatie, poezie. Zo direct. Ik wil niets liever dan een samenwerking met Conny Janssen Danst. Ik wil de komende eerste jaars of hogere jaars dolgraag meenemen jullie studio in. Of met jullie fantastische dansers de hort op, samen iets maken. Ja, ik vind dat dit een plek moet krijgen in het curriculum. Als het aan mij ligt was dit de eerste keer, maar niet de laatste!